Hoe een flipperkast waterpas zetten en de juiste hellingsgraad bepalen

Nadat je een flipperkast hebt verplaatst, is het nodig om na te kijken dat ze mooi waterpas staat en het speelveld de juiste hellingsgraad heeft. Elke poot van een flipperkast heeft onderaan een afstelvoetje. Draai eraan om de poot langer of korter te maken, en zo de kast af te stellen..

Afstelvoetjes onder elke poot. Draai eraan om de hoogte aan te passen.

Of de kast waterpas staat en de hellingsgraad van het speelveld zijn van belang hoe de flipperkast speelt. Bepaalde schoten worden moeilijker of gemakkelijker te maken, je kan het spel ook sneller maken als het speelveld steiler staat. Maar het verschil is soms subtieler, je kan soms beinvloeden op welke manier een bal van een ramp rolt, en of de bal onder controle blijft of niet. Dit minimaliseert de frustratie van een speler, de kast lijkt gemakkelijker te beheersen en beter afgesteld. Die subtiele wijzigingen hangen sterk af van het model en wat er allemaal op het speelveld zit, maar toch kan je stellen dat je bijna elke kast heel frustrerend/slecht kan laten spelen indien ze niet goed is afgesteld, en ze leuker wordt indien je ze goed afstelt.

Veel mensen hebben geen idee hoe een flipperkast correct af te stellen en waterpas te zetten. Of ze kennen de basis wel maar doen de moeite niet. Soms heb je zelfs geen waterpas nodig om aan te voelen dat een kast niet waterpas staat. Zoals gezegd kan je het tijdens het spelen soms al merken, wanneer de bal soms rare afwijkingen vertoont. Maar je merkt het vaak ook wanneer je aan de flipperkast werkt. Wanneer je het speelveld hebt omhoog getild en je laat het in de omkasting zakken, komt het soms voor dat de haken vooraan op het speelveld niet goed overeenkomen in het metalen frame. Zeker wanneer je wat druk op het speelveld moet zetten om het op zijn plaats te doen klikken, is dit een indicatie dat heel waarschijnlijk een van de poten te hoog staat en heel het cabinet hierdoor is scheefgetrokken.
Deze situatie moet je nakijken en verbeteren, want er staat veel druk op de hoeken van de cabinet en ook het speelveld kan op den duur scheef trekken.

Er zijn drie zaken die je kan afstellen:

1. Voorkant van het cabinet (voorste flipperpoten) moeten horizontaal zijn
2. Achterkant van het cabinet (achterste flipperpoten) moeten horizontaal zijn
3. De hellingsgraad van het speelveld (verschil tussen achterste en voorste poten)

De eerste twee moeten altijd horizontaal zijn. Wanneer je een kast hebt verplaatst, of je de hellingsgraad van het speelveld hebt aangepast, controleer daarna altijd opnieuw of zowel voor- als achterkant waterpas staan. Veel mensen draaien snel een wat aan de achterste poten om de kast wat steiler te zetten maar vergeten te kijken of ze nog wel waterpas staat. Algemene richtlijn is dat de hellingsgraad van het speelveld 6,5 tot 7 graden moet zijn.

Die 6,5 graad is echter geen wet, je kan hier van afwijken. Indien je een kast nieuw hebt of ze ergens zet, kan je ze best op deze hellingsgraad zetten, omdat de moderne electronische flipperkasten zijn ontworpen voor deze hellinsggraad. Oudere electro-mechanische flipperkasten staan minder steil, nl. op 5 graden. Maar soms spelen ze beter (veel meer actie) als je ze ook iets steiler afstelt. Het is uiteindelijk een kwestie van persoonlijke smaak, sommige mensen houden nu eenmaal van heel snelle kasten.
Na enkele dagen of weken te spelen, kan je eens proberen hoe de kast aanvoelt als je ze (veel) steiler zet. Je zal snel het verschil voelen en kan zo bepalen wat je het leukste vindt.
Wanneer een bal niet zo goed van een ramp afrolt, kan je dit eenvoudig aanpassen. Neem het speelveld glas weg en laat met de hand een bal naar beneden rollen. Doe een grote wijziging aan de steilheid van de kast (ik gebruik hiervoor stukjes hout die ik eenvoudig onder de achterpoten kan schuiven), en zie hoe het pad van de flipperbal wijzigt. Bij sommige kasten kan je zo veranderen of een bal bv in de slingshots terecht komt (en begint rond te botsen) of deze mooi passeert en bij de flipper belandt waar je hem onder controle hebt.

Wedstrijdspelers kunnen best ook regelmatig de hellingsgraad van hun eigen flipperkasten thuis wijzigen. Als je veel op dezelfde kast speelt, ga je op den duur de timing van bepaalde schoten aanvoelen en kan je ze met je ogen dicht toen. Vnl wanneer de bal snel terug bij een flipper passeert en je direkt een ander schot kan doen.
Speel je ergens anders hetzelfde model van flipperkast, dan speel je meestal veel slechter dan thuis. Je timing van deze schoten zit gewoon verkeerd, soms kan het op een paar milliseconden aankomen. Elke flipperkast is anders, de flippermechanismes kunnen meer slijt hebben (en minder krachtig zijn) maar ook de hellingsgraad heeft belang. Door thuis de hellingsgraad sterk aan te passen, verplicht je jezelf om opnieuw te leren hoe de kast aanvoelt en om te gaan met wijzigende omstandigheden.

Wat zijn nu de benodigd stappen om een flipperkast goed waterpas af te stellen ?
Ik begin meestal met de voorste poten. Bijna altijd draai ik ze bijna volledig in, zodat de voorkant op zijn laagst staat.
Grote mensen vinden dit soms te laag, zij beginnen soms met de voorste poten al wat hoger afgesteld. Je moet gewoon zoeken welke positie jou het meeste bevalt. Uiteindelijk bepaal je op deze manier de hoogte van de flipperknoppen, dit moet gewoon geod aanvoelen, afhankelijk van de manier dat je achter de flipperkast staat. Verzamelaars met veel flipperkasten zetten vaak de voorkanten op dezelfde hoogte zodat de knoppen op elke kast op dezelfde hoogte zitten.
Eerst zet je de poten op zicht en gevoel goed, daarna gebruik je een waterpas om ze echt horizontal te zetten.

In de foto rust de waterpas op de lockdown bar. Nog beter was het van de lockdown bar weg te nemen en de waterpas op het hout van de cabinet te zetten. De lockdown bar zit nl. niet altijd perfect horizontaal op zijn plaats.
En nog beter is van op het speelveld in plaats van op de cabinet te meten, maar dit is niet altijd even gemakkelijk. Je moet zeker zijn dat de waterpas evenwijdig met de voorkant van het speelveld is, anders krijg je op het schuine speelveld afwijkingen.
Meestal meet ik op het hout van de cabinet en controleer ik dat het speelveld wel goed in de haken hangt.

Een electronische inclinometer kan je ook gebruiken. Let erop dat hij evenwijzig met de voorkant van het speelveld staat.
Hier was het beter van hem mooi op een horizontale lijn in de Mansion te zetten.

Eenmaal de voorste poten waterpas zijn afgesteld, blijf je er af !

Volgende stap is de achterpoten hoger of lager te zetten en zo de hellingsgraad van het speelveld te beinvloeden. Zoals reeds gezegd, stel je een kast eerst best af op 6,5 tot 7 graden. Speel de kast een tijdje, en begin daarna pas te experimenteren met een steiler speelveld. Het is niet aangeraden om de kast op minder dan 6 graden te zetten omdat ze dan echt veel te traag (te gemakkelijk en saai) speelt.

Nu het moeilijkste stuk voor velen: hoe de juiste hellingsgraad van het speelveld te meten ?

Met een electronische inclinometer is het gemakkelijk.. maar we hebben niet allemaal zo'n leuk speelgoedje. Wanneer je een IPhone hebt dan kan je een applicatie gebruiken die gebruik maakt van de ingebouwde inclinometer van de telefoon. Deze is misschien niet tot op tienden of hondersten van een graad nauwkeurig, maar geeft je wel al een idee of de kast op 4, 6 of 8 graden staat afgesteld.

Veel flipperkasten hebben aan de rechts zijde een klein waterpasje. Dit komt van pas maar je moet rekening houden met de beperkingen, het is soms onnauwkeurig. Het is maar iets goedkoop en soms kunnen de resultaten verkeerd zijn als het zelfs te hard in het hout is aangedraaid. Maar soms is dit het enige om op voort te gaan. Op Bally/Williams flipperkasten, duidt het eerste (onderste) streepje 6 graden aan, en elk volgend streepje is ongeveer een halve graad. Het speelveld staat op 6,5 graden wanneer de bovenkant van de luchtbel het tweede streepje net raakt. Op sommige modellen is de ideale hellingsgraad met een iets dikker streepje gemarkeerd.

Voor deze onder ons die geen dure IPhones of inclinometers hebben, zou het niet leuk zijn wanneer je de juiste hellingsgraad met je gewone waterpas zou kunnen vaststellen ?
Daarvoor heb ik dit gemaakt, een gratis hulpmiddel om het speelveld af te stellen.

Print het af, lijm het op een stevig stuk karton (het moet het gewicht van je waterpas kunnen dragen) en snij het uit. De driehoek heeft een hoek van 6,5 graden. Leg het mooi in het midden van het speelveld en zet je waterpas erop. Wanneer de waterpas horizontaal staat, is het speelveld op 6,5 graden afgesteld.

Nadat je de achterste poten hebt aangepast om de hellingsgraad te veranderen, moet je controleren of de achterkant van het speelveld wel mooi horizontaal is. Meestal zet ik de waterpas helemaal achteraan op het speelveld om dit te meten, zoals je de foto kan zien.

De laatste test om te zien of alles waterpas staat, doe je door een flipperbal vanop het midden van het speelveld naar beneden te laten rollen. Hij moet mooi tussen de beide flippers verdwijnen.

Ben je nu klaar ? Eigenlijk niet. Wil je het helemaal volgens het boekje doen, kijk dan nu het tiltgewicht in de cabinet na. Heb je de hellingsgraad sterk aangepast dan kan het zijn dat dit nu veel te gevoelig is afgesteld.

Ziezo, hier is hoe ik mijn flipperkasten afstel, zo gedetailleerd mogelijk beschreven. Puur informatief eigenlijk. Doe ik het zelf zo volgens het boekje ? Niet elke keer.. Is dit de enige goede manier ? Zeker niet, ik ken bv een verzamelaar die het belangrijk vindt dat de kopkasten allemaal even hoog staan. Zijn procedure is helemaal omgekeerd: hij begint met de achterste poten aan te passen zodat de kopkast overeen komt met de kast ernaast, en past dan de voorste poten aan.
Je moet maar uitzoeken welke manier van werken je het beste ligt. Maar belangrijkste is dat de hellingsgraad en waterpas een bewuste keuze moet zijn, niet gewoon de poten onder een kast vijzen en er nooit meer naar omkijken..