Flipperkast woordenlijst
Hier volgt een uitleg van de engelse terminologie die in de flipper wereld gebruikt wordt. De meeste dingen slaan op onderdelen van de flipperkast en het speelveld zelf, zodat u de 'rule sheets' bv beter kan begrijpen. Indien u nog vragen of opmerkingen hebt mag u het altijd laten weten.
Backbox![]() |
of kopkast. Een flipper bestaat uit 2 delen: de cabinet en de kopkast. De cabinet is het horizontale stuk waar het speelveld in ligt. De kopkast is het opstaand stuk waar o.m. de scores worden getoond. |
Backglass![]() | of kopruit. Dit is de ruit in de kopkast (backbox). Altijd mooi versierd met een tekening en onder meer de naam van de flipper, bedoeld om spelers aan te trekken. |
Bumpers![]() | Bumpers zijn ronde, paddestoel-achtige objecten die de bal krachtig wegduwen als deze ertegen botst. |
![]() | Boven het speelveld bestaan ze uit:
|
Onder het speelveld heb je een switch die door de skirt wordt bediend, een solenoid die de metalen ring naar beneden trekt, en in sommige gevallen een extra switch om de scoretelling te activeren. | |
Cabinet | Wordt ook body genoemd. Zie ook backbox. Het cabinet is de onderste bak van de flipperkast waar het speelveld in ligt. |
Captive ball![]() |
'gevangen bal'. Dit is een bal die vast zit op het speelveld. Als je hem aanschiet dan beweegt hij door de kracht naar achteren waar hij een target raakt. |
Clearcoat | Beschermlaag (blanke lak) die op het speelveld zit om de verf tegen slijtage te beschermen. Elk speelveld vanaf 1992 geproduceerd heeft een 2-componenten lak (gelijkaardig met wat door carrossiers wordt gebruikt op autos). Dit zorgt ervoor dat speelvelden veel minder snel slijten dan voorheen. |
Combo | Combinatie van schoten die extra punten oplevert. |
Coil | Spoel. Fijne koperdraad die rond een as gedraaid is. Onder electrische spanning wordt het geheel magnetisch. Zie ook solenoid. |
Diamondplate | Merknaam die Williams/Bally voor hun clearcoat gebruikt. |
Score Display | Score displays geven de behaalde scores en meer
informatie weer.
Naargelang de leeftijd van de kast zijn er verschillende modellen |
Numeric score displays | Numerieke displays werden gebruikt in de eerste generatie electronische kasten (vanaf 1977). Deze kunnen, zoals de naam het zegt, enkel nummers weergeven. Elk nummer is uit 7 segmenten opgebouwd. |
Alpha-numeric score display | Dit is een evolutie op de numerieke displays, deze kunnen naast cijfers ook letters weergeven. |
Dot matrix displays | of DMD afgekort. Deze displays zijn opgebouwd uit meerdere rijen kleine puntjes die elk afzonderlijk in verschillende helderheid kunnen oplichten. Dit maakt het mogelijk vanalles weer te geven: cijfers, tekst, en zelfs tekeningen en animaties. |
Diverter![]() |
Letterlijk vertaald 'afleider'. Kan best vergeleken worden met een wissel bij treinen. Een diverter leidt de bal af van het normale pad zodat deze ergens anders naartoe gaat. Dit wordt meestal gebruikt op bv ramps maar soms ook op het speelveld zelf om bv een bal te locken. |
Drain | Of outhole. Waar de ballen verdwijnen als ze achter de flippers raken. |
Eject | Of kickout. Een gat in het speelveld (of een scoop) die de bal ook terug in het spel kan schieten. |
Electro-mechanical pinball machine![]() |
Electro-mechanische flipperkast.
Flippers van voor 1978 die geen electronica (computerchips) ter besturing
gebruiken, maar e-m componenten zoals motors, steppers, relais, enz. Kenmerkend is dat de score door middel van rollen wordt weergegeven waar de cijfers op geschilderd zijn. Tegengestelde van solid state flippers. |
Jackpot | Groot aantal punten dat gescoord wordt door dit schot te maken. Op oudere kasten was dit meestal de hoofdbedoeling van het spel. Op modernere kasten is de jackpot soms minder belangrijk en zijn er andere 'wizard modes' die veel punten scoren. |
Gate | Een poort. Meestal een metalen draad die de bal enkel in 1 richting doorlaat. |
Kicker | Algemene term voor het mechanisme dat de bal wegschiet. In zijn eenvoudigste vorm is het een schakelaar die de bal detecteert, gekoppeld aan een spoel die een (plastic) arm wegschiet. |
Knocker | Solenoid die tegen het hout van de cabinet slaat. Heeft enkel als doel om veel lawaai te maken en aandacht te trekken, op bv een vrij spel of hoogste score die werd behaald. |
Lane | Een laan, of baan waar de bal in rolt. |
Inlane | Is de smalle doorgang achter de slingshot die de bal naar de flipper leidt. |
Outlane | Is de smalle doorgang achter de slingshot. Als de bal hier door rolt, kom hij achter de flippers en verdwijnt uit het spel. |
LED | Light Emitting Diode. Electronica component die (soms infrarood) licht afgeeft. |
Lock | Lett. slot. Een ball lock is een opgesloten bal.
Meestal is het de bedoeling tijdens het spel om 2 of 3 ballen te 'locken', dus op te sluiten.
De bal waarmee je speelt wordt op (of onder) het speelveld fysiek vastgehouden en
een nieuwe bal wordt in het spel gebracht.
Als multiball dan start dan worden ze allemaal vrijgelaten op het speelveld. Recente kasten met een automatische plunger gebruiken soms een 'virtuele lock'. In tegenstelling tot een gewone lock, blijf je bij een virtuele lock verder spelen met dezelfde bal in het spel. Als multiball dan start zal de kast zelf extra ballen in het spel schieten. |
Mode | Speciale tijdsperiode in het spel waarin de spelregels veranderen en de speler bv bepaalde schoten moet maken om een doel te bereiken (en zo veel punten te krijgen). |
Multiball | Een mode tijdens het flipperen waarbij met meerdere flipperballen tegelijk wordt gespeeld. Meestal is het dan de bedoeling om een jackpot te scoren. |
Playfield | Speelveld. Het horizontale gedeelte van de flipperkast waar de flipperbal op rolt. Bestaat uit een mooi beschilderde houten plank waar alle speelveld onderdelen op gemonteerd zijn. |
Playfield insert![]() |
Een insert is een gekleurd, lichtdoorlatend plastic dat gaten in het speelveld opvult. Het licht van een lampje eronder schijnt er er doorheen en informeert zo de speler over iets, zoals behaalde bonussen, aangeschoten targets, enz. |
Plunger![]() |
Of shooter. Metalen stang waarmee je de bal in het spel schiet. |
Automatic plunger | Op moderne kasten wordt de bal vaak door de kast dmv een solenoid in het spel geschoten, en is er aan de cabinet enkel een drukknop. |
Ramp | Een ramp is een helling zodat de bal niet meer op het speelveld rolt maar ervan los komt. Kan van plastic of metaal zijn. Wordt meestal gebruikt om de bal van een plek op het speelveld naar ergens anders te sturen. |
Saucer![]() | Ondiepe inkeping in het speelveld waar de bal kan inrollen en blijft liggen. Wordt er door een spoel opnieuw uit geschoten. |
Scoop![]() |
Gebogen metaal dat de bal meestal door een gat onder het speelveld afleidt. |
Skill shot![]() |
Schot dat je moet doen om je talent te tonen. Meestal komt het er op neer dat je de plunger net precies voldoende kracht moet lossen zodat de bal op een bepaalde wijze in het spel wordt gebracht. |
Slingshot | Meestal driehoekige plastics, boven de flippers geplaatst. Deze hebben een kicker die de bal hard wegschiet als deze tegen de rubberswitch botst. |
Solenoid | Is een spoel (coil) waarvan het midden open is, zodat een metalen as door electro-magnetisme krachtig hierdoor wordt getrokken. De term spoel wordt zowel voor een coil als een solenoid gebruikt. |
Solid state machine | Flipperkast die electronica (ICs) gebruikt om het spel te besturen (transistors, ICs, rom chips, ..). Quasi elk model sinds 1978. De score wordt getoond op electronische manier (met displays). Tegengestelde van electro-mechanische flippers. |
Spinner![]() |
Metalen plaatje dat op zijn middelpunt is opgehangen. Een bal kan eronder door passeren en raakt de onderste helft, zodat de spinner een aantal keer rond zijn as draait. Is meestal met een switch verbonden die het aantal omwentelingen telt. |
Switch | Een switch is een schakelaar die contact maakt wanneer iets (bv een flipperbal) er tegen tikt. |
Leaf switch | Een leaf switch of blade switchbestaat uit 2 metalen latjes die contact maken als ze tegen elkaar worden gedrukt. |
Microswitch | Is electronische schakelaar, ziet eruit als een zwart doosje met een metalen stangetje aan. Dit stangetje kan gebogen worden zodat de schakelaar bv op ramps e.d. kan worden gebruikt om passerende ballen te detecteren. |
Opto switch | De schakelaar bestaat uit 2 LEDs : een infrarode zender en een ontvanger gevoelig voor infrarood licht. Een passerende bal wordt gedetecteerd doordat de lichtstraal onderbroken wordt. |
Target | Doel om op te schieten. Een target bestaat normaal uit een stuk waar je met de bal tegen schiet (bv plastic plaatje), en een switch die dit registreert. |
Drop target![]() |
Target die 'neervalt': als de bal ertegen botst wordt het plaatje door een veer onder het
speelveld getrokken. Meestal heb je een 'drop target bank': dit zijn meerdere drop targets op een rij. Pas als ze allemaal naar beneden zijn, worden ze samen opnieuw naar boven gehaald zodat je ze opnieuw kan aanschieten. |
Rollover target![]() |
Een horizontale target die scoort doordat de bal erover rolt (ipv vertikaal waar je tegenaan kan schieten). |
Stationary target![]() |
of standup target. De meeste bekende vaste target, deze beweegt niet, kan je zoveel aanschieten als je wil. |
Vari-target | Deze target scoort in verhouding tot de kracht van de bal waarmee hij wordt aangeschoten. Meestal bestaat dit uit een metalen plaatje dat dmv een veer een weerstand vertoont. Hardere schoten doen het plaatje verder naar achter bewegen. |
Video-mode | Een video-mode is een mini videospelletje dat op het dot-matrix scherm van een flipperkast gespeeld wordt, de flipperbal blijft voor de duur van de videomode ergens op het speelveld vastgehouden. |
VUK | Vertical Upkicker. Kicker onder het speelveld die de bal vertikaal naar boven schiet, meestal van onder het speelveld naar erboven, al dan niet afgeleid via een ramp. |
Widebody | Een flipperkast waarvan de cabinet (en speelveld) breder is dan de standaard 22 inch. |
Wireform | of 'habitrail'. Is te vergelijken met een ramp, maar bestaat uit metalen draden. |