Een flipperkast nakijken voor je ze koopt

Je wil een flipperkast kopen maar je kent er niks van? We zullen je op weg helpen zodat je weet naar waar je moet kijken, wat te testen, enz.

Een gebruikte flipper kopen kan vergeleken worden met een occasiewagen kopen, je kan geluk hebben en er zal nooit iets aan zijn of je hebt er eentje die er super uitziet maar constant problemen heeft. Sommige flippers staan erom bekend meer problemen te hebben dan andere maar gemiddeld zoek je best een propere, goed onderhouden kast.

Je zoekt een flipper die goed werkt met weinig herstelwerk maar die er goed uitziet. Dit wil zeggen, (een beetje) vuil is ok, dit kan je zelf oppoetsen maar je wil ook zo weinig mogelijk schade. Niet enkel de schade aan de verf maar ook schade op plastic ramps enzo. (het hangt er natuurlijk allemaal van af wat je wil natuurlijk, misschien kijk je niet naar het uiterlijk van de flipper en ben je gelukkig met een goedkopere waarvan het speelveld fel beschadigd is zolang het spel maar leuk is)

Wij kunnen niet zeggen of je al dan niet een flipperkast moet kopen en welke, we kunnen je enkel adviseren wat te doen. Alles is relatief, wat wil je? Een perfecte flipper? Of een flipper die werkt maar die van uiterlijk op niks trekt? Het hangt allemaal van de prijs af, maar betaal niet te veel voor een wrak.

Kijk ook eens op onze andere pagina waarop staat hoe je een spel moet testen om te zien of het wel 100% werkt.

Speel het spel. Probeer alle mogelijkheden te testen. Kijk of het spel wel is wat je zoekt of leuk vindt. Is alles in orde ? Als een spoel de hele tijd aantrekt, zet dan onmiddellijk het spel af en vervang deze spoel. Zoek de oorzaak of je zal het spoel verbranden ! Nota: zet de kast enkel op als de eigenaar zegt dat het werkt of weet dat het werkt !! Zet niet zomaar een flipper op die lang in opslag heeft gestaan waarvan niemand iets weet !

Kijk de batterijen na. Solid states hebben batterijen om opties en scores te onthouden. Batterijen kunnen lekken. Gelekte batterijen zijn niet goed voor printplaten. Het eerste wat je doet wanneer je een 'solid state' flipper wil kopen is kijken of de batterijen gelekt hebben. Op oude Bally/Stern flippers, zitten de batterijen onderaan (midden) van de cpu printplaat (boven links in de kop). Deze kan je gewoon met een tang afknippen
Gottlieb flippers hebben een DataSentry batterij (een zwart doosje, gele pijl op de foto) op de linkerkant van de cpu (printplaat rechts boven in de kop). Soldeer deze eraf.
Williams flippers hebben 3 AA batterijen in een houder. Vervang de batterijen met nieuwe.
Als er schade is moet je die neutraliseren met azijn en de componenten vervangen. Als je niks van elektronica kent, blijf dan weg van flippers met batterijschade, want binnen bepaalde tijd zullen ze het opgeven (of wees bereid te leren hoe je flipperkasten moet herstellen of laat ze herstellen door iemand die dat kent).
 

Kijk specifieke onderdelen na. Terwijl je probleemloos witte rubbers en de meeste courante onderdelen nog kan vinden, is dit niet zo voor specifieke onderdelen. Bepaalde onderdelen kan je nog steeds in Amerika bestellen, maar ze gaan je veel geld kosten (verpakken, verzending, douane enz kost je meestal meer dan de onderdelen zelf). Sommige stukken zijn gewoon niet meer beschikbaar, of er moest iemand net hetzelfde type kast gesloopt heeft. De meeste flippers hebben een ding toch zeker op het speelveld zitten, dit is specifiek per spel, maar dit heeft een belangrijke functie in het spel. Voorbeelden hiervan zijn de sprekende hoofden op Funhouse en Road Show, het Path of Adventure op Indiana Jones, enz..
Meestal is het spel slim genoeg om de spelregels te wijzigen zodat je nog kan spelen, maar je mist een deel van de show. Dus kijk goed dat deze onderdelen zeker werken. Als ze niet werken, kan het een moeilijke beslissing zijn. Misschien moeten ze eens goed gereinigd worden. Misschien is een bijna onvindbaar stuk afgebroken of ontbreekt het gewoon. Eerst kijken of er wat weg is, en kijk of ze nog te koop zijn en beslis dan pas of je de flipper koopt. Ja het is mogelijk dat je dit stuk niet zelf kan herstellen, en je zal uiteindelijk met een flipperkast belanden die anders speelt dan wat de bedoeling was. Kan je daarmee leven ? Of wil je nog $500 uitgeven aan onderdelen en er 6 maanden over doen om ze te vinden ?

Kijk alle plastics na. Als ze kapot zijn (of ontbreken), is dit van belang voor jou ? Probeer altijd een flipper te kopen die qua uitzicht toch nog redelijk is. Maar vergeet niet dat je een flipper koopt om te spelen, niet enkel om naar te kijken. Als alle plastics gebroken zijn en de flipperkast ziet er niet uit, zoek dan naar een betere. Maar als hij goed speelt en de prijs redelijk is, overweeg het dan. Als er hier en daar een hoekje af is dat je bijna niet ziet, kan je hem wel kopen. Als je de plastics niet te koop vindt, kan je ook proberen namaak plastics te maken, er zijn veel scans beschikbaar op het net. Slingshot plastics hebben meestal wel gebroken hoekjes. Gelukkig vind je deze nog voor verschillende flipperkasten. Andere plastics zijn moeilijker te vinden en vind je meestal enkel in een volledige dus ook duurdere set.

Controleer beschadigingen in de verf. Kijk eerst de cabinet na, is deze ok ? Heeft het grote krassen ? Is er verf weg ? Indien ja, is dit een probleem voor jou, of kan je ze zelf bijwerken ? Kijk dan het speelveld na. Idealiter zou er op het speelveld geen schade aanwezig mogen zijn, of maar een klein beetje dat je zelf kan bijwerken. Kijk risicozones na, zoals kickout holes, saucers, en rond bumpers en slingshots. Oudere flippers hebben vaak 'ball swirl marks'. Dit zijn kleine fijne lijntjes die gekomen zijn door vuil in de barstjes van de verf. Normaliter verdwijnen deze door te poetsen. Storen ze niet of zoek je echt een als nieuwe kast ?

Wanneer je het cabinet op schade nakijkt, kijk dan vooral rond de flipperknoppen. Op de foto zie je een 30 jaar oude flipperkast met meer dan 70000 spelletjes op de teller. We hebben ook al 7 jaar oude flippers gezien met dergelijke schade !! Indien de flipperkast beschadigd is zoals deze, of bijgewerkt is, heb je een veel gespeelde flipperkast in huis, dus verwacht van veel onderdelen ook beschadigingen.

Kijk uit voor gebarsten ramps. De meeste recente flipperkasten hebben (doorzichtige) plastic ramps. Deze kunnen breken vooral waar de bal eruit komt of erin gaat en in de bochten. Vervangramps zijn moeilijk te vinden en meestal zeer duur. Het is mogelijk om gebarsten ramps te herstellen of een metalen protector te kopen als ze bij de ingang gebroken zijn. Kijk ook hoe helder de ramps zijn. Meestal zullen ze niet helder zijn door vuil maar ook omdat ze een beetje gebruikt zijn. Het doet er niet toe hoeveel je ze reinigt, ze zullen niet meer schoon geraken, tenzij je vlampolijst (zie andere pagina). Dus koop je de flipperkast zo of ga je wachten op een betere?

Displays nakijken. Op oudere flipperkasten: zijn ze nog sterk genoeg van licht ? Verlichten alle segmentjes ?

• Bally/Stern flipperkasten hebben hier bijna geen problemen mee en je vindt nog steeds redelijk geprijsde nieuwe displays.
• Williams System 11 hebben meestal kapotte displays en die zijn ook prijziger.
• Blauwe Gottlieb displays gaan maar zelden stuk.

Op nieuwe dmd-flipperkasten: bekijk de dmd-display.
Het moet fel verlicht zijn, alle lijnen en puntjes moeten werken, en het mag geen donkere vlekken hebben !
Een nieuwe dmd is duur (120 a 150 euro) dus kijk hem goed na. Ontbrekende lijnen zijn misschien gewoon een slecht contact, dmd's met vlekken moeten vervangen worden omdat ze de power board meer belasten waardoor die dan weer schade kan oplopen.
Persoonlijk blijven wij af van flipperkasten met slechte displays, omdat exploitanten toch dezelfde prijs vragen voor een flipper als de display wel of niet goed werkt. Dus wil men niets aan de prijs doen, blijf er gewoon af en zoek voort tot je een flipper vindt met een goede display (of je moest de handelaar overtuigen om er een nieuwe display in te zetten, of je een korting krijgen vanwege de display).

• Bally/Williams DMDs zijn beschikbaar maar duur ($100 in amerika, en meer in europa). Als de dmd power board beschadigd is zal je een nieuwe moeten kopen of deze herstellen DMD-HV board.
• Sega/Data East gebruikte ander formaten van DMDs (groot en klein), deze zijn (heel) duur en misschien moeilijk te vinden.

Data East flippers kunnen problemen die lijken op een kapotte dmd, maar het kan ook een kapotte zekering of een slechte weerstand zijn. Bij de modellen met extra klein scoredisplay (Checkpoint tot Batman), controleer weerstand resistor R95. Deze is 33k ohm 1/2watt.

System11 flipperkasten met hun alpha-numerieke displays hebben een gelijkaardig probleem dat zich vaak voordoet. Weerstanden R1 en R4 op het power supply bord gaan vaak kapot. Deze zijn 39k ohm 1watt. Ze zijn vaak de oorzaak van een ontbrekende (of schommelende) +/-100 volt. Je kan ze best altijd vervangen, vaak gaan ze niet helemaal kapot maar zorgen ze ervoor dat je scoredisplay niet volledig oplicht. Bij WPC flipperkasten met alfanumerieke score displays (zoals Funhouse) hebben deze nummer R48 en R49.

Zelf-testen. Alle solid states hebben een testmenu. Kijk de handleiding erop na over hoe ze te starten en wat ze juist doen. Meestal moet je gewoon op een knop duwen in het deurtje om vooruit te gaan in het testmenu. Lampjes branden, het display licht alles op, alle spoelen worden aangestuurd, alle switches getest. Lampjes zijn geen probleem, deze kan je vervangen. Displays kan je ook vervangen, maar zijn duurder. Als ze niet of slecht werken, probeer dan eerst de prijs te vinden van een vervangstuk. Of misschien kan je er wel mee leven dat je display maar half werkt. Luister tijdens de spoelentest of ze wel allemaal aantrekken. Meestal komt hun nummer op de display, vergelijk met de handleiding (of het papier aan de binnenkant van de cabinet) welke spoel welk nummer heeft. Als sommige niet werken, probeer dan uit te vinden waarom ? (losse draad, slechte connector, of pcb probleem ?) Als een spoel niet werkt, probeer het dan met de hand te bewegen. Als deze moeilijk te bewegen is, is het spoel misschien verbrand. Dan moet je het spoel misschien vervangen, waarschijnlijk de hele assembly (het metalen stukje dat door de spoel gaat), en het probleem oplossen dat ervoor zorgde dat de spoel doorgebrand is. In de switch test, sluit elke switch en target om te zien of ze registreren. Hetzelfde hier, als sommigen niet werken, probeer dan uit te zoeken waarom. Ze kunnen versleten zijn en dienen vervangen te worden, Maar het kan ook een losse draad zijn, slechte connector, of een probleem op de pcb. Als meer dan een switch niet werken, kijk in de switchmatrix of ze op dezelfde rij of kolom zitten, dit geeft misschien een indicatie waarom ze niet werken. vervangtargets kan je nog kopen, maar houd in gedachten dat ze er misschien niet hetzelfde uitzien als de originelen. Op de recentere flipperkasten zal de flipperkast je zeggen wat er mis mee is (zols non-actieve switches) wanneer je het flipperdeurtje opent. Dit wordt ook vermeld door een 'credit dot' (Credits 0.) op Williams/Bally dmd-flippers.

Connectoren nakijken. Bekijk ze allemaal stuk voor stuk. Let op bruine brandplekken (of plekken die verbrand zijn of uiteen vallen). Op oude Bally/Stern flippers, bekijk je best de connectoren op de power board (die print met alle zekeringen). Op recente Bally/Williams flippers, bekijk je de GI (global illumination) connectoren (J120 en J121, ook nakijken J109, links onder op de grote print in het midden). Vervangconnectoren zijn nog beschikbaar, maar je zal misschien ook nieuwe pinnen moeten solderen. Er zijn gekende upgrades die je kan doen op oude Bally/Stern flipperkasten om het probleem op te lossen. Terwijl verbrande connectoren geen groot probleem zijn op zich, zijn ze een goede indicatie om te weten of een flipper al dan niet veel is gebruikt. Deze problemen vallen enkel voor als de flipperkast lang heeft opgestaan (dagen aan een stuk, maanden/jaren lang). Het is ook een indicatie dat veel elektronische onderdelen onder veel druk hebben gestaan en deze het misschien snel zullen opgeven, Dus als je niks weet van flipperkasten herstellen, kan je beter even rondkijken voor eentje in betere staat. Bekijk ook even de pcb's (vooral het powerboard) om te zien of ze ok zijn en brandplekken hebben.

Is het speelveld schoon ? Hoe schoon is het eigenlijk ? En belangrijker, kijk ook onder het speelveld en in de cabinet. Dit is ook een goede indicatie over hoeveel spelletjes op de flipper staan en hoe goed hij onderhouden is. Onder een vuil speelveld zit misschien een mooi dat enkel een poetsbeurt nodig heeft. Maar je zal heel de flipper moeten poetsen (alles eraf en reinigen) of het vuil zal snel terug komen. Ondertussen kan je alle rubbers ook vervangen, je flipperkast zal er veel mooier door worden en veel beter spelen ! Een schoon speelveld met een vuil cabinet dat langs binnen zwart is van het flippervuil wil zeggen dat de vorige eigenaar het speelveld goed poetste maar dat de flipper zelf veel bespeeld is geweest. Als het spel echt brandschoon is wil dit ofwel zeggen dat iemand er recentelijk veel poetstijd instak ofwel dat ze niet veel bespeeld is geweest.

Kopruit nakijken. Nieuwe flipperkasten hebben een plastiek folie (translight), oudere hebben een beschilderde glazen ruit. Temperatuurverschillen en vochtigheid doen de verf loskomen en barsten. Dit is geen goed teken. Vervangkopruiten zijn moeilijk te vinden en kosten veel. Een kapotte of ontbrekende kopruit is de reden waarom veel oude flipperkasten niet meer worden gerestaureerd maar uiteengehaald worden voor onderdelen.. Je moet geluk hebben om net die kopruit terug te vinden. Dus als je een flipperkast zonder kopruit koopt, zorg dat tenminste dat hij werkt of hij zal nog enkel goed zijn voor onderdelen

Een flipperkast kopen die lang in opslag heeft gestaan ? Daar kan je niet veel over zeggen. Kijk waar hij heeft gestaan en in welke staat hij is. Je zoekt vochtigheidsplekken. Als deze flipper op een droge plaats heeft gestaan en goed onderhouden was, dan zal alles wel in orde zijn. Zoek naar roest en corrosie plekken op metalen onderdelen. Oudere flipperkasten hebben dan waarschijnlijk stukken die vastgeroest zijn, zeker als iemand zo slim is geweest om er olie op te doen.. Solid states hebben misschien cpu problemen (zeker als de beentjes van de ICs roest vertonen !) of gelekte batterijen. Wees voorzichtig wanneer je ze terug onder stroom zet, verwacht niet dat ze van de eerste keer werken, Ze hebben misschien veel werk en nieuwe onderdelen nodig. Als ze niet in perfecte staat zin, uiterlijk dan, of zeldzaam zijn, dan zou ik niet veel betalen voor flipperkasten die lang in opslag hebben gestaan. O ja, als het donker is, hou dan een zaklamp bij de hand als je de flipperkast voor de eerste keer opstart.. Je wil niet in het donker hoeven zoeken naar de zekeringkast omdat je huiszekering gesprongen is..

Krijg je extras. Flipperkasten werden altijd uitgevoerd met een handleiding (soms zelfs meer dan eentje: een specifieke handleiding en een schema). Zitten ze erbij ? Indien niet kan je misschien beter eerst uitzoeken of je er nog eentje kan vinden, voordat je de flipperkast koopt.. Krijg je er nog onderdelen bij ? Nieuwe rubbers zijn goedkoop en beschikbaar, reserve spoelen en specifieke onderdelen zijn beter om te krijgen. Moet je de flipperkast ophalen of leveren ze je de flipperkast en stellen ze hem ineens speelklaar op ? Is er garantie voorzien ?